Haber: Mehmet Rebii ÖZDEMİR
(SAMSUN) - CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, Samsun’un Çarşamba ilçesinde zirai dondan olumsuz yönde etkilenerek ürünlerini kaybeden üreticilerle konuşarak fındık, kivi ve ceviz bahçelerinde incelemelerde bulundu. Çan, "Devlet, Meteoroloji, Tarım Bakanlığı sadece zirai donu seyretmekle kaldı. Biz birkaç bahçede bu köyde incelemelerde bulunduk. Yaptığımız değerlendirmelerde ciddi anlamda özellikle fındık dallarında, fındık ağaçlarında yapraklarda hasar var. Ürünlerin meyve şu anda tomurcuk vermiş meyvelerin çoğu da birkaç gün içinde beslenilmeyerek dökülecekler" dedi.
Geçtiğimiz günlerde tüm ülkede olduğu Samsun'un Çarşamba ilçesi Kabaceviz mahallesindeki fındık, ceviz ve kivi üreticileri de zirai dondan etkilendi. Bahçeleri gezerek üreticilerden bilgi alan CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, şunları söyledi.
"Ülkemiz ihracatının yüzde birinden fazlasını oluşturan fındık ürünümüzün yetiştiği bahçelerden birindeyiz. Çarşamba Kabaceviz köyündeyiz. Bu bölgede 12 Nisan gecesi aşırı bir zirai don meydana geldi. Bunun neticesinde de bu bahçelerde, Samsun genelinde toplamda 100'ün üzerinde mahallede, köyde ciddi anlamda fındık ve meyve ürünlerinde hasar var. Cevizde, kivide hasarlar var. Çiftçilerimizin bazıları sisleme faaliyetiyle, sisleme çalışmalarıyla bu zirai dondan kendilerini, bahçelerini kurtarmaya çalıştı ancak bireysel çabalar sonuçta sadece o çiftçinin kendi bahçesindeki ürüne faydası olabildi. Bunun dışında devlet, Meteoroloji, Tarım Bakanlığı sadece zirai donu seyretmekle kaldı. Biz birkaç bahçede bu köyde incelemelerde bulunduk. Yaptığımız değerlendirmelerde ciddi anlamda özellikle fındık dallarında, fındık ağaçlarında yapraklarda hasar var. Ürünlerin meyve şu anda tomurcuk vermiş meyvelerin çoğu da birkaç gün içinde beslenilmeyerek dökülecekler.
"Hükümet kokarcayı seyretti"
2024 yılındaki yakıt, gübre gibi alanlardaki anormal fiyat artışı bu yıl artacak. Bu yıl tarım işçilerinin gündelik yevmiyesinin iki bin liradan aşağı olmayacağı söyleniyor. Maliyetler, patozlar, bahçeleme, ilaçlama bunların hepsini koyduğumuzda bir ton fındığı üretmek için harcadığınız para para bir ton fındığı sattığınız paradan çok ama çok daha fazla olacak. Hükümet, kokarcayı hükümet seyretti, Valilik seyretti, belediyeler seyretti. Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz bölgesinde bu yıl Batı Karadeniz'e de istila etmiş vaziyette bir kış boyunca hiçbir önlem alınmadı. Çiftçinin hali perperişan. Hükümet buna karşılık kokarcayla uğraşmayıp Cumhuriyet Halk Partisi'yle, Cumhuriyet Halk Partili belediyelerle uğraşıyor. Oraya harcadığı emeğin yüzde birini kokarca ile uğraşmaya tarımsal faaliyetlerinin sürdürülebilir olmasını harcasa bu Tahsin Bey'in yüzü gülecek."
Kabaceviz mahallesi fındık üreticisi Tahsin Sağael, "Şimdi bahçe meydanda. Yani benim söyleyeceğim hiçbir şey yok yani. Ben bir yıl sigorta yaptırdım. Geçen yıl yaptırdım. Kasırga hani çok aşırı miktarda döktü. Yaklaşık benim bahçem on iki, on üç tonluk bir bahçe. Beş tonunu yere attı. Yerde ne bize kaldıysa onu da" dedi.
"Bu zirai donun çiftçilere zararı bir yılla bitmez"
Fiskobirlik'in eski yönetim kurulu üyelerinden Sıtkı Mısırlıoğlu da şunları kaydetti:
"Bu zirai donun çiftçilere zararı bir yılla bitmez. Örneğin biz geçen sene kokarcadan bir hiç ürün almadık. Bu çiftçiler arkadaşlar da donla alakalı almazlarsa en az üç yıl sürer çiftçideki bunun hasarı maddi olarak. Maneviyatta ne olur; bu ağacın akıbeti meçhul. Yani nasıl meçhul? Acaba sürgün sürebilir mi? Fındık çalışkan bir ağaçtır. Sürgün sürebilir, ancak ya sürmezse 12 bir bahçe burası. Nasıl; yani 12 yılı heba olmuş pozisyona da geçecek. Allah'ın yardımcıları olsun yani. Önce Allah'a sonra devlete. Ha devletten de yardım gelir mi? TARSİM kuruldu, afet işi bitti çiftçilikte. Donla alakalı yasada küçük bir rutin değişikliği yapıldı. Şu an şu meyve yansa bile bakın bu meyve bu yansa bile tomurcağı sayılıyor mu bunun? Bunun tomurcağı sayılıyor dört tane. Bu yanarsa bunun parasını alabilir çiftçi. Ya bir de sayılmayanı var bunun. O da sayıya girmiyor. Sayıya girmediği için. Girmediği için zarar görünmüyor."
