Türkiye'nin anayasal yapısını belirleyen ve devletin temel ilkelerini koruyan Anayasa'nın ilk dört maddesi, siyaset sahnesinde önemli bir tartışma konusu haline geldi. TBMM'nin 1 Ekim’de başlayacak yeni yasama yılı öncesinde, bu maddelerin değiştirilip değiştirilemeyeceğine dair açıklamalar yapıldı. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Anayasa'nın bu temel maddeleriyle ilgili herhangi bir değişiklik teklifinin söz konusu olmadığını belirtti. Peki, bu maddeler tam olarak ne içeriyor ve neden bu kadar önemli? İşte Anayasa’nın ilk dört maddesinin detayları ve Türkiye'nin hukuk sistemindeki kritik rolü.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 1 Ekim’de yeni yasama yılına başlarken, siyaset gündeminde öne çıkan konulardan biri de Anayasa'nın ilk dört maddesi oldu. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Anayasa’nın değiştirilemez maddeleri ile ilgili yaptığı açıklamada, “Anayasanın ilk 4 maddesindeki temel prensiplerle ilgili herhangi bir tartışma söz konusu değildir” dedi. Bu açıklama, kamuoyunda ilk dört maddeye dair merak uyandırdı.
ANAYASA’NIN İLK DÖRT MADDESİ NEDİR?
Anayasa'nın ilk dört maddesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkelerini ve yapısını belirlemektedir. İlk üç madde; devletin şekli, cumhuriyetin nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti gibi esasları kapsar. Dördüncü madde ise bu maddelerin değiştirilemez ve değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceğini belirtir.
İşte Anayasa'nın İlk Dört Maddesi:
1. Devletin Şekli
Madde 1: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
2. Cumhuriyetin Nitelikleri
Madde 2: Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
3. Devletin Bütünlüğü, Resmî Dili, Bayrağı, Millî Marşı ve Başkenti
Madde 3: Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Resmî dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanunla belirtilen beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı “İstiklal Marşı”dır. Başkenti Ankara’dır.
4. Değiştirilemeyecek Hükümler
Madde 4: Anayasa’nın 1. maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hükmü, 2. maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3. maddesindeki hükümler değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.