ANKA Haber Ajansı, 6 Şubat depremlerinde, 5 bin 665 kişinin ölümüne neden olan 77 binaya ilişkin yargı süreçlerini derledi. Bin 353 kişinin hayatını kaybettiği yalnızca 29 binaya ilişkin davalarda 84 kamu görevlisinin yargılanmasının yolu açıldı, yargılaması tamamlanan veya devam eden kamu görevlileri arasında tutuklu bulunmuyor. 4 bin 312 kişinin yaşamını yitirdiği 48 apartmana ilişkin davalarda ise kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok. Adalet Peşinde Aileleri Platformu temsilcisi Döne Kaya, "Kamu görevlileri yargılanmadıkça benzer acılar yaşamaya devam edeceğiz" dedi.
Kahramanmaraş merkezli, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerde 53 bin 737 kişi hayatını kaybetmiş, 107 bin 213 kişi yaralanmıştı. Yıkılan binlerce bina ile ilgili toplam 2 bin 31 soruşturma açıldı, bunlardan bin 491'i davaya dönüştü.
ANKA Haber Ajansı, depremde yıkılan toplam 5 bin 665 kişinin ölümüne neden olan 77 binaya ilişkin açılan davalar ve soruşturma süreçlerini derledi.
4 bin 312 kişinin yaşamını yitirdiği 48 apartmana ilişkin davalarda kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok. Bin 353 kişinin hayatını kaybettiği 29 binaya ilişkin açılan davalarda Kahramanmaraş'ta 20, Hatay'da 19, Adıyaman'da 17, Adana'da 12, Malatya'da 10, Osmaniye'de 4 ve Gaziantep'te 2 olmak üzere toplam 84 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verildi. Kamu görevlileri hakkında, "Bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olma", "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" ve "Resmi belgede sahtecilik" suçlarından dava açıldı.
Hakkında dava açılan kamu görevlileri arasında bulunan ve Osmaniye'deki Bilge Sitesi davasında 21 yıl hapis cezası alan kamu görevlileri iki gün içerisinde yeniden tahliye edildi, Malatya'da 16 yıl 3 ay hapis cezası alan kamu görevlilerinin infazı sonraya bırakıldı.
Depremde yıkılan apartmanlar, soruşturma izni verilen ve dava açılan kamu görevlileri şöyle:
KAHRAMANMARAŞ
Ebrar Sitesi: Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin simgelerinden olan ve depremin ilk saniyelerinde 18 blokunun yıkıldığı Ebrar Siteleri'nde bin 480 kişi yaşamını yitirdi. Edinilen bilgiye göre, 72 kişinin yaşamını yitirdiği K Blok'a ilişkin dönemin Kahramanmaraş Belediyesi imar işleri müdürü ve harita mühendisi Fahri Yiğitoğlu, imar işleri müdür yardımcısı Hacı Mehmet Güner, mimar Mehmet Dişçeken, inşaat mühendisi Fatih Diş, eski imar işleri müdür yardımcısı Osman Yaşar Dağıstanlı, inşaat mühendisi Melike Özdemir, mühendis Çetin Hurşitoğlu, eski imar işleri müdürü Zeynel Abidin Şerefoğlu hakkında soruşturma izni verildi. Henüz iddianamesi hazırlanmadı. Bin 408 kişinin hayatını kaybettiği 17 bloktaki davalarda kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
Saitbey Sitesi: 45 kişinin hayatını kaybettiği binaya ilişkin, dönemin Dulkadiroğlu Belediyesi'nde imar ve şehircilik müdürü Arzu Özaydın ile imar ve şehircilik müdür yardımcısı Serap Binici, belediyede çalışan Ömer Taşdemir, Öner Gürbüzel, Cengiz Murat Özaydın, Yücel Tuncay Polat ve Serhat Aktemur hakkında soruşturma izni verildi. Savcılık, Arzu Özaydın ile Serap Binici hakkında "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan iddianame iddianame hazırladı. Kamu görevlileri 7 Mart'ta hakim karşısına çıkacak.
Ezgi Apartmanı: 35 kişinin yaşamını yitirdiği bu apartmana ilişkin de o dönemde Kahramanmaraş Belediyesi'nde görev yapan Fahri Yiğitoğlu, Veli Çiftaslan, Mehmet Dişçeken ile Kervan Pastanesi'nde yapılan tadilatlara ilişkin onay işlemi veren Onikişubat Belediyesi'nde görev yapan sanıklar; Sait Avşar, Ali Gemci, Mehmet Akif Canlı, Mustafa Şirikçi hakkında "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan dava açıldı. 7 sanık da tutuksuz yargılanıyor.
Manolya Sitesi: Dönemin Kahramanmaraş Belediyesi imar işleri müdürü Fahri Yiğitoğlu ve belediye imar işleri müdür yardımcısı Veli Çiftaslan hakkında, 35 kişinin öldüğü binaya ilişkin "Taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma" suçundan dava açıldı. 2 sanık da tutuksuz.
Kahramanmaraş'ta 412 kişinin yaşamını yitirdiği Penta Park Sitesi, Hamidiye Sitesi, Palmiye Sitesi davalarında yer alan bilirkişi raporlarında, kamu görevlilerinin "asli kusurlu" olduğu belirlenmiş olmasına rağmen, hala bir gelişme yok. 83 kişinin hayatını kaybettiği Arıkan Otel ve Hacı Ömer Apartmanı davalarında da kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme bulunmuyor.
HATAY
Kule Apartmanı: Dönemin Antakya Belediye Başkan Yardımcısı Nuriye Elçin Eryetli, eski Antakya Belediyesi Fen İşleri Müdürü inşaat mühendisi Mehmet Bük ile belediye görevlileri makine mühendisi Mustafa İnan, mimar Nigar Nilay Havayıoğlu, eski İmar ve Şehircilik Müdür Vekili Mehmet Cevdet Havayıoğlu, harita teknikeri Ali Şevki Sarcan hakkında, yıkılan apartmanda 103 kişinin ölümü nedeniyle soruşturma izni verildi, henüz iddianamesi hazırlanmadı.
Nilüfer Apartmanı: Dönemin Odabaşı Beldesi Belediye Başkanı Hasan Tümer, başkan vekili Atıf Yeşil, imar ve şehircilik müdürü Nursel Aydın, fen işleri müdürü Kemal Kadıoğlu, dönemin Antakya Belediyesi imar ve şehircilik müdür vekili Nuriye Elçin Eryetli, inşaat teknikeri Arif Murat Elçi, inşaat mühendisi Mehmet Bük, sağlık memuru Ekrem Karabacak ve makine mühendisi İbrahim Burak Keser hakkında da yıkılan apartmanda 56 kişinin hayatını kaybetmesi nedeniyle soruşturma izni verildi, henüz iddianame hazırlanmadı.
MCG Tower: Dönemin İskenderun Belediyesi'nde görevli inşaat mühendisi Tayfun Kaba hakkında, 14 kişinin öldüğü binayla ilgili soruşturma izni verildi, henüz iddianamesi hazırlanmadı.
Göçemen 2 Apartmanı: 6 kişinin hayatını kaybettiği apartmana ilişkin, dönemin Antakya Belediye Başkan Yardımcısı Engin Sözer ile belediye çalışanları inşaat teknikeri Arif Murat Elçi, elektrik mühendisi Bekir Sıtkı Aydın, makine mühendisi Hayrinnisa Kimyacı ve mimar Mevlüt Semih Küreç hakkında dava açıldı. 5 sanık, tutuksuz yargılanıyor.
Ebrar Apartmanı: Depremde ağır hasar alan ve vatandaşların kaçarak kurtulabildiği Ebrar apartmanına ilişkin davada ise dönemin Antakya Belediye Başkan Yardımcısı Nuriye Elçin Eryetli ile imar müdürü Muhammet Cevdet Havayıoğlu, fen işleri müdürü Mehmet Bük, inşaat mühendisi Nigar Nilay Havayıoğlu ve makine mühendisi Mustafa İnan hakkında, "resmi belgede sahtecilik" suçundan dava açıldı. 5 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Hatay'da toplam bin 988 kişinin yaşamını yitirdiği Rönesans Rezidans, Emlakbank 1. Etap Konutları, Farklı Yaşam Rende Sitesi, Fuat Koku Sitesi, Atilla Eren, Elit, Arık, Parlak, Kupik, Cemil Çapar, Ilgım, Selim Köse, Zekiye Kırat, Yağmur ve Derya apartmanları davalarında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
ADIYAMAN
Grand İsias Otel: 72 kişiye mezar olan otelin yıkılmasıyla ilgili dönemin Adıyaman Belediyesi yapı kontrol biriminde görevli yapı ruhsatında proje kontrollerinden sorumlu kişilerden Mehmet Salih Alkayış, Bilal Balcı, Abdurrahman Karaaslan, Yusuf Gül, Fazlı Karakuş ve dönemin belediye başkan yardımcısı Osman Bulut hakkında "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan iddianame hazırladı. Kamu görevlileri ilerleyen günlerde hakim karşısına çıkacak.
Sueda Kent Sitesi: 65 kişinin hayatını kaybettiği binaya ilşkin, dönemin Adıyaman Belediyesi'nde çalışan Aysel Ertemir, Bedir Leblebici, İrfan Günay Çelik ve Mehmet Bağcı hakkında, "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan dava açıldı. 4 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Hasoğlu Apartmanı: Dönemin Adıyaman Belediyesi'nde görevli yapı kontrol müdürleri Bekir Bilgin ve Ferhat Bülent Özer, yapı kontrol şefi İrfan Günay Çelik, mimar Hümeyra Taş, jeoloji mühendisi Fahri Yılancı, inşaat mühendisi Mehmet Fatih Boybey, inşaat teknikerleri Mahmut Sağlam ve Tulgay Sarıkaya hakkında, 25 kişinin öldüğü binaya ilişkin, "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan iddianame hazırlandı. Kamu görevlileri 15 Nisan'da hakim karşısına çıkacak.
GAZİANTEP
Ayşe-Mehmet Polat Sitesi: Dönemin Şehitkamil Belediyesi imar müdürü Güllü Alıravcı ile belediyede inşaat mühendisi olarak çalışan Sedat Tüzüngüven hakkında, 134 kişiye mezar olan binanın yıkılmasına ilişkin, "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan iddianame hazırladı. Kamu görevlileri ilerleyen günlerde hakim karşısına çıkacak.
Gaziantep'te toplam 200 kişinin yaşamını yitirdiği Furkan, Emre, Güven, Akar, Kavak ve Gözde apartmanları davalarında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
MALATYA
Hakimbey Apartmanı: 78 ölü - Dönemin Malatya Belediyesi'nde görevli imar işleri müdürü Mustafa Bingöl ve belediye inşaat mühendisi Ahmet Özer hakkında "Bilinçli taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan dava açıldı. 2 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Özelif Sitesi: 31 ölü - Dönemin Malatya Belediyesi'nde görevli İsmail Bozyiğit, Nurettin Sevim ve Yaşar Köksal hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz.
Kırçuval Otel: 21 ölü - Otelin statik ve tadilat projesini onaylayan dönemin Malatya Belediyesi imar işleri müdürü Mustafa Bingöl, statik ve mimari tadilat projesini onaylayan inşaat mühendisleri Mustafa Hakan Büker ve Alper Yiğit hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Hayat Sitesi: 16 ölü - Dönemin Malatya Belediyesi'nde görevli Ahmet Özer, Mustafa Bingöl ve Mustafa Hakan Büker hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Avşar Otel: 16 ölü - Dönemin Malatya Belediye Başkan Yardımcısı Ekrem Özbey, imar işleri müdürleri Mustafa Bingöl ve Hamit Güneş, imar müdürü Yaşar Köksal ile belediyede görevli inşaat mühendisleri Mustafa Hakan Büker, Alper Yiğit, Ahmet Özer hakkında "Taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan dava açıldı. 7 sanık da tutuksuz.
Bayrak Apartmanı: 15 ölü - Dönemin Malatya Belediyesi imar müdür vekili Berkan Samanlıoğlu ve imarda görevli Alper Yiğit, "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan 16 yıl 3 ay hapis cezası aldı, ancak infazı sonraya bırakıldı.
Malatya'da 31 kişinin yaşamını yitirdiği Trend Garden Rezidans davasında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
OSMANİYE
Bilge Sitesi: 105 ölü - Binanın inşa edildiği dönemde Osmaniye Belediyesi'nin imar müdürlüğünde görev yapan MHP'li Belediye Başkanı Kadir Kara ve imar müdürü Sevinç Ayşe Argun'a, "Bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan 21 yıl hapis cezası verilerek tutuklanmasına karar verildi. Osmaniye Belediyesi imar müdürlüğünde görevli personellerden Hülya İnan ve Mustafa Nalbant ise beraat etti. 8 Ocak'ta tutuklanan Kara ve Argun, avukatlarının itirazı üzerine 10 Ocak'ta yeniden tahliye edildiler. Kara'nın sosyal medya hesabında, tahliye kararını veren mahkeme başkanıyla fotoğrafı ortaya çıktı.
Yonca Sitesi: 52 ölü - Binanın inşa edildiği dönemde Osmaniye Belediyesi'nin imar müdürlüğünde görev yapan Hülya İnan, Sevinç Ayşe Argun ve Rahime İyi hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz yargılanıyor.
ADANA
Hasan Alpargün Apartmanı: 96 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve müdür yardımcısı Sitare Koçoğlu ile belediyede görevli harita şube şefi Gökalp Çubukçu, inşaat mühendisi Ferhat Yağ, mimar Sevda Canpolat, makine mühendisi İmran Arısoy ve iskan komisyonu üyesi Can Mustafa Eren hakkında "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma" suçundan iddianame hazırlandı. Tümü tutuksuz kamu görevlileri 23 Mayıs'ta hakim karşısına çıkacak.
İhsan Bayram Sitesi: 82 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi eski imar müdürü Alim Erdoğan hakkında "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan dava açıldı. 10 Ocak'ta görülen duruşmada, Alim Erdoğan hakkında yurt dışına çıkış yasağıyla adli kontrol tedbiri konulmasına karar verildi.
Tutar Yapı Sitesi: 63 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürleri Alim Erdoğan ve Fatoş Sakarya hakkında soruşturma izni verildi, henüz iddianamesi hazırlanmadı.
Ekim Apartmanı: 52 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve büro personeli Abdullah Sancar hakkında soruşturma izni verildi, henüz iddianamesi hazırlanmadı.
Sami Bey Apartmanı: 40 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve harita kadastro teknikeri Sunay Meydan "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan iddianame hazırladı. Kamu görevlileri 29 Nisan'da hakim karşısına çıkacak.
Mete Apartmanı: 12 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve büro personeli Abdullah Sancar hakkında soruşturma izni verildi, henüz iddianamesi hazırlanmadı.
Beluk Apartmanı: 10 ölü - Dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve müdür yardımcısı Sitare Koçoğlu ile belediyede görevli inşaat mühendisi Füsun Gamsız, büro personeli Abdullah Sancar, iskan komisyonu üyesi Can Mustafa Eren, mimar Fatoş Sakarya, elektrik mühendisi Halil Yılmaz hakkında soruşturma izni verildi, henüz iddianamesi hazırlanmadı.
Kubilay Apartmanı: 2 ölü - Yine dönemin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ile eski Seyhan Belediyesi büro personeli Abdullah Sancar hakkında dava açıldı. 2 sanık tutuksuz yargılanıyor.
"Biz bir daha ölmek istemiyoruz"
Adalet Peşinde Aileleri Platformu ve hukukçular, kamu görevlilerine yönelik soruşturma sürecini ANKA Haber Ajansı'na değerlendirdi. Adalet Peşinde Aileleri Platformu temsilcisi Döne Kaya, depremlerde yıkılan binalarla ilgili en büyük sorumluluğun kamu görevlilerinde olduğunu belirterek, "Geçen iki yılda kamu görevlileri ile ilgili gerçek anlamda bir yargılama söz konusu olmamıştır" dedi.
Takip ettikleri davalardan 48 binaya ilişkin kamu görevlileri hakkında bir soruşturma bulunmadığını vurgulayan Kaya, şöyle konuştu:
"Bu binalardan birisi de ailemi kaybettiğim Fuat Koku Sitesi'dir. Sadece 29 binaya ilişkin olarak kamu görevlileri soruşturması devam etmekte ve yalnızca 84 kamu görevlisi yargılanmaktadır. Bu yargılamalarda 'bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olma', 'taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma' ve 'resmi belgede sahtecilik'ten sürdürülmektedir. Adalet Peşinde Aileleri Platformu olarak bunu kabul etmiyoruz. Çünkü bizler biliyoruz ki kamu görevlileri, alanında yetki ve uzman kişiler olup, olabilecek olasılıkları öngörmelerine rağmen ihmalleri göz ardı edip, 'olursa olsun' anlayışıyla çalışmalarını sürdürmüşlerdir. Bu yüzden biz, kamu görevlilerinin 'olası kast'la yargılanmasını istiyoruz. Osmaniye Bilge Sitesi'nde 21 yıl ceza alan kamu görevlileri sadece iki gün tutuklu kaldı, sonra serbest bırakıldı. Malatya'da 16 yıl ceza alan kamu görevlilerinin infazı sonraya bırakıldı. Biz bu adaleti kabul etmiyoruz. Kamu görevlileri yargılanmadıkça benzer acılar yaşamaya devam edeceğiz. Biz bir daha ölmek istemiyoruz."
"Asli-tali kusurlu olan kamu görevlilerinin neden hala yargılanmıyor?"
Müşteki avukatlarından Gülsüm Özdoğru da 6 Şubat depremlerinin üzerinden iki yıl geçtiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
"Saniyeler içerisinde binlerce insanımız hayatını kaybederken geçen iki yılı aşkın sürede birçok dosyada kamu görevlilerinin yargılanması için gerekli olan soruşturma izni hali hazırda verilmemiştir. Oysa soruşturma izni dediğiniz şey 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun gereği soruşturmanın yapıp yapılamayacağına ilişkin bir ön şarttır. Zaten soruşturmayı savcılık makamı yapacaktır. Ellerinde bilirkişi raporları vardır. Bilirkişi raporlarında belediyelere asli kusur/tali kusur atfedilmiştir. Dolayısıyla iki yılı aşkın bir sürede neyi araştırdıklarını anlamamız mümkün değildir. Birçok dosyada ne yazık ki iki yılı aşkın bir süre araştırma yaptıktan sonra müfettişler soruşturma izni verilmeyeceğine dair karar vermiştir. Savcılıklar ve maktul yakınları Bölge İdare Mahkemesi'ne itiraz ederek 2- 3 ay içerisinde soruşturma izinlerini çıkarmışlardır. Bu işlemlerin neden sürüncemede kaldığını anlamlandıramıyoruz.
Müteahhitler, inşaat mühendisleri, yapı sahipleri, usulsüz tadilat yapanlar iki yılı aşkın süredir yargılanıyor. Peki aynı raporlarda asli-tali kusurlu belirtilmiş olan kamu görevlileri neden hali hazırda yargılanmıyor? Zaman aşımı süresi 'taksirle adam öldürme' suçundan 15 yıldır. İki yıldan fazla bir süre sadece soruşturulup soruşturulmayacaklarına dair değerlendirme ile geçmiştir. Kalan 13 yıla soruşturmanın kendisi, birinci derece yargılaması, ikinci derece yargılaması ve Yargıtay yargılaması sığdırılmak zorundadır. Dolayısıyla yetkililerden talebimiz şudur; gerekli olan soruşturma izinlerini verin. Soruşturmaları zaten savcılık yapacaktır. Sizin göreviniz soruşturma yapmak değil, soruşturma yapılıp yapılmayacağına dair karar vermektir."
