TBMM (AA) - Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma Varank, İklim Kanunu Teklifi'nin Türkiye'nin ürünlerini pazarlarken hem emisyonları azaltacak hem de emisyondan kaynaklı ihracatta Türkiye'yi olumsuz etkileyebilecek etmenleri ortadan kaldıracak çok önemli bir kanun olduğunu belirtti.
TBMM Çevre Komisyonunda, Türkiye'nin ilk "İklim Kanunu Teklifi"nin görüşmelerine devam ediliyor.
Bakan Yardımcısı Varank, burada yaptığı konuşmada, Türkiye'nin, 2053 hedefini ortaya koyarken, azaltım, uyum hedeflerini de strateji belgelerini de ortaya koyduğunu belirtti.
Bu hedefleri gerçekleştirmek için en önemli argümanın Türkiye'deki sanayiden kaynaklanan emisyonların belli bir seviyeye çekilmesi olduğunu ifade eden Varank, şunları kaydetti:
"Geldiğimiz noktada emisyon ticaret sisteminin kurulmasının zarureti de ortaya koyulduğunda, bu teklifin bu yıl kanunlaşması ve bu pilot dönemde sistemin kurulması, emisyonların azaltılması için aslında en önemli argümanımız olacaktır. Dünyada da yaptığımız çeşitli görüşmelerde konuşulan en önemli konu, emisyonların azaltılmasına yönelik olarak karbon piyasalarının kurulmasıdır. Bu sene COP29'da alınan karbon piyasalarının kurulması ve işletilmesiyle ilgili uluslararası karbon piyasasının nasıl işletileceği de göz önüne alındığında, Türkiye'nin de bu sistemde yerini alabilmesi için bu teklifin de bu dönemde kanunlaşması ve piyasaların oluşturulması için önümüzde yaklaşık 7-8 aylık bir süreç olacak. Bu pilot dönemden sonra da 2026'nın başında Avrupa'da, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) sistemiyle birlikte ürünlerimizi pazarlarken bizim de hem emisyonlarımızı azaltacak hem de emisyondan kaynaklı ihracatımızda bizi olumsuz etkileyebilecek etmenleri ortadan kaldırmak için çok önemli bir kanun."
- "ETS bilgilendirme toplantıları yapılmıştır"
Kanun teklifiyle ilgili Bakanlığın yaptığı çalışmalar hakkında bilgi veren Varank, kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerden binin üzerinde uzmanın katılımıyla, 40'ın üzerinde çevrim içi veya yüz yüze toplantılar yapıldığını, 50 komisyon ve 7 yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirildiğini anlattı.
Varank, "İklim Şurası gerçekleştirilmiş ve şura sonucunda da 217 tane karar alınmış. Kanun teklifinin asıl sac ayakları, alınmış olan bu 217 kararın bu kanun teklifine dercedilmesi şeklinde hayata geçmiştir." dedi.
İklim Değişikliği Başkanlığıyla kurulmuş olan İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu üyeleri ve STK'lerle bu kanun teklifinin ana başlıklarının tartışıldığını, içeriğiyle ilgili STK'lerden gelen konuların kanun teklifine dercedildiğini belirten Varank, şunları kaydetti:
"Yerel iklim değişikliği eylem planlarına ilişkin usul hakkında ve yerel yönetimlerin iklim değişikliğiyle mücadelesi çalışmalarının desteklenmesi amacıyla yürütülen projelerde kanun teklifi anlatılarak ilgili tüm paydaşlarla çeşitli toplantılar yapılmıştır. Sanayicilerin kapasitesinin ve farkındalığının artırılması için başta Eskişehir, Denizli, Kocaeli, Tekirdağ, İstanbul, Sakarya, Konya, İzmir, Kayseri, Mersin ve birçok sanayi şehrinde de yaklaşık 4 bin kişinin katılımıyla, özellikle ETS'nin bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Oluşturulan taslak metne ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi ve ilave görüşlerin alınabilmesi amacıyla da 62 ilgili birim ve yaklaşık 140 katılımcıyla çalıştaylar gerçekleştirilmiştir. Başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere birçok bakanlık temsilcisiyle, kurum ve kuruluşlarla çeşitli istişareler ve teknik çalışmalar yapılmış ve kanun teklifi bugünkü şeklini almıştır."
Türkiye'de 6 belediyenin yerel iklimle ilgili projesinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapıldığını aktaran Varank, 30'u aşkın belediyede yerel iklimle ilgili eylem planları hazırlandığını söyledi. Varank,"Bizim hazırladığımız eylem planları, onların kendi eylem planları içinde bir format oluşturacak. Kendileri de bu düzenlemeleri 2027 yılına kadar bizim hazırladığımız formata uyarlayacaklardır." ifadesini kullandı.
- "Birçok ülkeye teknik ve bilimsel altyapımızı sunuyoruz"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanı Halil Hasar da Türkiye'nin iklim liderliğini ön planda tutması için böyle bir kanuna ihtiyacı olduğuna işaret etti.
Şu anda emisyon azaltımına odaklanıldığını ancak 10 sene sonra kimsenin emisyonların azaltımıyla ilgili konuşmayacağını belirten Hasar, "Çünkü dünya bir başka tarafa gidiyor. Daha ziyade uyum süreci, dirençlilikle ilgili konuşmak gerekiyor." dedi.
Ülkelerin, ulusların, toplumların hem ekonomik hem toplumsal hem yaşamsal dirençliklerini artırmaları gerektiğini vurgulayan Hasar, "Şehirlerimizin iklim dirençliklerinin artırılacağı çalışmalar yapıyoruz. Özellikle dünyada 3 kilometre çözünürlükte 2100 yılına kadar projeksiyon çalışmalarını yapan ilk ülkeyiz. Birçok ülkeye teknik ve bilimsel altyapımızı sunuyoruz." ifadelerini kullandı.
Çok geniş bir coğrafyada bu çalışmaları yapıp insanlık hizmetine sunmaya çalıştıklarını dile getiren Hasar, "Böylece 20 yıllık periyotlar üzerinde çalışmayı planlıyoruz. Bu, interaktif ve dinamik olacak." diye konuştu.
Yeşil yatırımlar, sürdürülebilir ticaretin teşvikiyle ekonomik büyümenin de destekleneceğine işaret eden Hasar, iklim değişikliğinin sadece ekolojik anlamda değerlendirilmemesi gerektiğini, bunun küresel bir problem olduğunu vurguladı.
Kanun teklifinde yer alan gelirler bölümüne dikkati çeken Hasar, "Emisyon Ticaret Sisteminden gelen gelirler, yeşil dönüşüm için gerekli olan finansı karşılayabilir mi? Hayır, ama bu gelirlerin tamamlayıcı bir unsur olduğunu biliyoruz. Bu gelirlerin tamamının özellikle yeşil dönüşüme ve iklim değişikliğiyle mücadelede özellikle uyum sektörlerinde kullanabileceğine dair bir düzenleme söz konusu." dedi.
Hasar, 2024'ün iklim krizinin olumsuzluklarıyla ilgili rekorlar üzerine rekorlar kırıldığı bir yıl olduğunu anımsatarak, alınacak azaltım ve uyum hedeflerinin vatandaşlar için önemli olacağını ifade etti.