Suriye ordusu, Devlet Başkanı Beşar Esad yönetimine karşı muhaliflerin saldırısının ardından Halep kentinden çekildi. Ordu, muhaliflerin, ülkenin ikinci büyük kenti olan Halep'in “büyük bölümüne” girdiklerini kabul ederken, karşı saldırı düzenleyeceklerini vurguladı. Rusya, İdlib'de Suriyeli muhaliflere karşı dokuz hava saldırısı düzenledi.
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne (SOHR) göre muhalifler ve Suriye ordusu arasındaki çatışmaların başladığı çarşamba gününden bu yana aralarında en az 20 sivilin de bulunduğu 300'den fazla kişi öldü.
Esad, dünkü konuşmasında,“Suriye’nin, istikrarını ve toprak bütünlüğünü tüm teröristlere ve destekçilerine karşı savunma” sözü vermiş, “Suriye, müttefiklerinin ve dostlarının yardımıyla, terör saldırıları ne kadar yoğun olursa olsun onları yenme ve ortadan kaldırma kapasitesine sahiptir” açıklamasında bulunmuştu.
Son saldırı, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) olarak bilinen İslamcı militan grup ile müttefik gruplar tarafından düzenlendi. SOHR'a göre isyancılar Halep havaalanını ve civardaki düzinelerce kasabayı kontrol altına aldı. Ayrıca HTŞ, yerel saatle 17.00'de yürürlüğe giren, 1 gece sokağa çıkma yasağı ilan etti.
SOHR, isyancı savaşçıların Halep'in güneyinde, Suriye'nin dördüncü büyük kenti Hama yakınlarındaki kırsal kesimde birkaç kasabaya girdiğini ve Suriye ordusunun geri çekildiğini bildirdi. Ancak Suriye devlet medyasında yer alan habere göre, bir askeri kaynak bu iddiayı yalanladı. Suriye ordusu, isyancıların “Halep ve İdlib cephelerinde birden fazla eksenden geniş bir saldırı” başlattığını ve “100 km'yi aşan bir şeritte” çatışmalar yaşandığını açıkladı. Çatışmada onlarca askerin öldüğü belirtildi.
Rusya'dan hava saldırıları
Öte yandan, iç savaşın en gergin döneminde, Esad’ın iktidarda kalmasında önemli bir rol oynayan Rus hava kuvvetleri, dün Halep'te hava saldırıları gerçekleştirdi. Bu saldırılar, Rusya'nın 2016 yılında Suriye hükümet güçlerinin Halep'i geri almasına yardım etmesinden bu yana şehre düzenlediği ilk saldırılar oldu.
SOHR, dün ilerleyen saatlerde İdlib'e dokuz Rus saldırısı daha gerçekleştirildiğini duyurdu. Rus haber ajanslarının bildirdiğine göre ise Rusya Savunma Bakanlığı, hava kuvvetlerinin ülke ordusuna destek amacıyla Suriyeli isyancılara yönelik saldırılar gerçekleştirdi.
Beyaz Saray yakından izliyor
Diğer yandan, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi, durumu yakından izlediğini ve son 48 saat içinde bölge başkentleriyle temas halinde olduğunu açıkladı.
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, Suriye'nin siyasi bir sürece girmeyi reddetmesinin ve Rusya ile İran'a bel bağlamasının “Suriye'nin kuzeybatısında Esad rejimi hatlarının çökmesi de dahil olmak üzere şu anda ortaya çıkan koşulları yarattığını” söyledi.
Savett, ABD'nin, “belirlenmiş bir terör örgütü” tarafından yürütülen saldırıyla hiçbir ilgisi olmadığını belirtti ve ateşkes ve siyasi geçiş için adımları belirleyen 2015 tarihli 2254 sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı uyarınca “gerilimi azaltma ve ciddi ve güvenilir bir siyasi süreç” çağrısında bulundu.
Suriye'de yüzbinlerce insanın ölümüne ve milyonlarcasının yerinden edilmesine neden olan savaş, 2011'de başlamıştı. O tarihten bu yana resmi olarak sona ermemiş olsa da İran ve Rusya'nın Esad hükümetinin topraklarının çoğunu ve tüm büyük şehirleri kontrolüne yardım etmesinin ardından büyük çatışmalar yıllar önce durdu.
Esad hükümetinin 2011 yılında demokrasi yanlısı protestoculara acımasızca karşılık vermesiyle başlayan iç savaş, 2020’de varılan ateşkesten bu yana büyük ölçüde durmuş durumdaydı. Ancak, Esad yönetimine muhalif gruplar, İdlib kenti ve çevresinin büyük bölümünün kontrolü elinde tutuyor. İdlib, 2016'da hükümet güçlerinin eline geçene kadar isyancıların kalesi olan Halep'e sadece 55 km uzaklıkta yer alıyor.