Türkiye'de siyaset yoğun gündemiyle 2024'ü ardında bırakıyor. CHP'nin 47 yıl aradan sonra 31 Mart yerel seçimlerinde birinci parti olması, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Abdullah Öcalan'a tecridin kaldırılarak Meclis'te terör örgütünün lağvedildiğini açıklaması çağrısı ve TBMM'de grubu bulunan iki siyasi partinin lider değiştirmesi 2024'te hafızalarda iz bıraktı.
Türkiye’de 2024’te siyasi alanda tarihe damga vuran gelişmeler yaşandı.
CHP 47 yıl sonra birinci parti oldu
31 Mart’ta gerçekleştirilen yerel seçimlerde CHP 1977’den sonra ilk kez birinci parti konumuna yükseldi. CHP, Ankara, İstanbul, İzmir başta olmak üzere 14 büyükşehir, 21 il, 337 ilçe ve 48 belde belediyesi kazandı.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, partisinin başarısını, "Bugün seçmen Türkiye’de yeni bir siyasetin kurulmasına karar verdi. Bugün seçmen 22 yıllık Türkiye fotoğrafını değiştirmeye, ülkemizde yeni bir siyasi iklime kapı aralamaya karar verdi" sözleriyle değerlendirdi.
Özel’in girişimiyle başlayan “normalleşme” veya “yumuşama” süreci
Seçimlerin ardından siyasette farklı bir hava hakim olmaya başladı. CHP’ye göre "normalleşme", AK Parti’ye göre "yumuşama" olarak adlandırılan süreç, siyasette farklı yorumlara ve tartışmalara yol açtı.
Partisi seçimlerden birinci çıkan Özgür Özel, 2 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret ederek, emekli maaşları, asgari ücret, Gezi tutukluları, tutuklu generaller, atanmayan öğretmenler başta olmak üzere çok sayıda sorunla ilgili görüşlerini paylaştı.
Erdoğan, 10 Haziran’da Özgür Özel’e iadeiziyarette bulundu. CHP Genel Merkezi’ni 18 yıl aradan sonra ziyaret eden Erdoğan için özel hazırlık yapıldı. Parti önüne Cumhurbaşkanlığı forsu bulunan Türk bayrağı asıldı. Özel, ziyaret başlarken Erdoğan'ı genel merkez merdivenlerinde karşıladı ve liderler el sıkışarak basına poz verdi. İki lider 1,5 saat süren görüşme gerçekleştirdi. Bu ziyaretin ardından CHP’nin gölge bakanları da kabine üyelerine ziyarette bulunarak, sorunlar ve çözümlerine ilişkin görüştü.
İYİ Parti’de Meral Akşener dönemi kapandı
Ana muhalefet ve iktidar partileri arasında bu süreç yaşanırken, İYİ Parti’de de yerel seçimlerdeki başarısızlığın yansıması olarak Meral Akşener, başkanlıktan ayrıldı.
Olağanüstü kurultaya giden İYİ Parti’de Akşener, 31 Mart yerel seçimlerinin ardından yeniden genel başkanlığa aday olmayarak partililere veda etti. Akşener veda konuşmasında "Gerekirse bedelini ödeyeceğim dedim bugün de karşınızda aziz milletimize ve sizlere karşı bir kez daha söylemek isterim ki ben bu bedeli ödemeye razıyım" dedi. Kurultayda Müsavat Dervişoğlu, İYİ Parti’nin yeni Genel Başkanı seçildi.
Taksim’de 1 Mayıs kutlamasına yine engel
İstanbul'da bu yıl 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü olaylı geçti. 1 Mayıs'ı kutlamak isteyen konfederasyon, sendikalar, işçi grupları ve siyasi parti temsilcileri Saraçhane'de toplandı. CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da Saraçhane’de kutlamalara katıldı. Özel burada yaptığı konuşmada, iktidarın Taksim Meydanı’nı Anayasa Mahkemesi kararına rağmen yasaklamasına tepki göstererek, "Anayasa Mahkemesi kararı söylemiştir. Meydan emekçilerindir. Bu vakitten sonra yine ‘sokmayız’ yine ‘yürütmeyiz’ kanunsuz emirdir. Anayasa’yı çiğnemektir, Anayasa suçudur” dedi. Özel, Bugün yaşananlar iktidarın özgüvensizliğini gösteriyor” dedi. Özel, "Türkiye’deki demokrasi eksiğini gösteriyor. Ama bugün burada hem CHP hem de çok sayıda sendikanın bir arada, omuz omuza toplanabilmiş olması, Taksim hedefine doğru hareket ediyor olmaları önemli bir kazanımdır" ifadesini kullandı.
Polis Saraçhane Bozdoğan Kemeri önünde barikat kurdu. Grupların Taksim Meydanı’na ilerlemesine izin vermeyen. polis ve bazı göstericiler arasındaki çıkan olaylar sonucunda gözaltına alınan 217 kişiden 65 şüpheli adliyeye sevk edildi ve 38’i tutuklandı.
Bahçeli’nin tarihi çağrısı
Türkiye tarihinde dönüm noktası olarak nitelendirilebilecek siyasi bir gelişme bu yıl yaşandı. TBMM’nin 1 Ekim’deki yeni yasama dönemi açılışında Bahçeli’nin DEM Partili yöneticilerle tokalaşmasıyla siyasette yeni bir gündem başladı. İlerleyen süreçte Bahçeli’nin grup toplantısında, “Terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM’de DEM Parti grup toplantısında konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini haykırsın” çağrısı büyük yankı buldu.
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları, “Sayın Bahçeli’nin bugün yaptığı açıklamada ifade ettiği gibi tecridin bir an önce kaldırılması ve Sayın Öcalan ne konuşacaksa kendi dilinden duymamız gerekiyor” açıklamasını yaptı.
Özgür Özel, “Görülüyor ki kapalı kapılar ardında birtakım müzakereler yürütülüyor. TBMM’nin yetkisinde olan bir af Bahçeli’nin kendi ifadesiyle, bakarsan kendi iradesiyle ‘Tecrit kaldırılsın, Abdullah Öcalan Meclis’e gelsin. Ona yan salonda bir kürsü verelim. Oraya gelsin, örgüte silah bırakma çağrısı yapsın. Bütün sorunlar bitmiştir başka bir şeye gerek yoktur’ diyen bir dille karşı karşıyayız” değerlendirmesinde bulunurken, İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, Bahçeli’nin açıklamalarına tepki gösterdi.
Dervişoğlu’nun, partisinin grup toplantısındaki konuşmasında “İdam sehpalarına giden arkadaşlarımız bile gururla gittiler. Siz bu milletin vefasını astınız. Siz bu milletin utanç duymasına sebep oldunuz. Ondan sonra da çıkıp diyorsunuz ki bu milattır. Madem ki milattır, o zaman onun da bir hatırası olsun. Bu büyük milletin anılarını yok ettiniz. Bu büyük milletin geleceğini gasbettiniz. Al şimdi bu ipi baş köşede başının ucuna as” diyerek elindeki ipi fırlatması, siyasi hafızalarda yerini aldı.
Bahçeli’nin grup toplantısında Öcalan’a yaptığı çağrının ardından gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan’a çevrildi. Bahçeli’nin bu çağrısından haberi olmadığı iddiaları siyasi çevrelerde dillendirilmeye başlanırken, bir süre sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan grup toplantısında, “Ülkenin ve milletin hayrına olan her meselede Sayın Bahçeli ile tam bir mutabakat halindeyiz. Uyum ve eşgüdüm içinde hareket ediyoruz. Cumhur ittifakımız yoluna pekleşerek devam ediyor” açıklamasında bulundu.
Kayyum atamaları siyasette tansiyonu yükseltti
2024 yılında, siyasette tansiyonun yükselmesine yol açan gelişmelerden biri de belediyelere kayyum atamaları oldu. Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer 30 Ekim sabahı, "PKK/KCK silahlı terör örgütü üyesi olmak" suçundan başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alındı, evinde, iş yerinde ve aracında arama yapıldı.
Tutuklanan Ahmet Özer’in yerine kayyum atanırken, CHP kayyum atamalarına tepki amacıyla eylem başlattı. CHP’nin Antalya’daki kampı iptal edilerek, Merkez Yönetim Kurulu Esenyurt’ta olağanüstü toplandı.
CHP’lilerden oluşan heyetler o günden itibaren Esenyurt Belediyesi önünde nöbet tutmaya başladı.
Kayyum atamaları Esenyurt Belediyesi ile sınırlı kalmadı. İçişleri Bakanlığınca, 4 Kasım’da, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük ve Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan görevden alınarak yerlerine kayyum atandı.
Yerine Kayyum atanan Ahmet Türk “Bir elde sopa bir elde de elini uzatarak bu mesele çözülemez. Sopayı bıraksınlar ellerinden biz bu eli tutmaya hazırız, diyalog oluşturmaya hazırız” açıklamasını yaptı.
DEM Partililer kayyum atamalarına karşı protesto eylemlerine başlarken, Tunceli ve Ovacık belediyelerine yapılan kayyum atamaları siyasi tansiyonun daha da yükselmesine yol açtı.
Saadet Partisi’nde lider değişti
Siyasette 2024 yılında yüz değiştiren partilerden biri de Saadet oldu. Sağlık sorunları yaşayan Temel Karamollaoğlu, 30 Ekim 2016’da başladığı görevini Kayseri Milletvekili Mahmut Arıkan’a devretti. Arıkan, 24 Kasım’da yapılan kongrede Genel Başkan seçilirken, Karamollaoğlu veda konuşmasında “Ruhum, gönlüm Anadolu'yu hallaç pamuğu gibi atacak bir çalışma temposu isterken, bedenim buna izin vermiyor” dedi.
Suriyelilerin sevinç gösterileri
Yılın sonuna yaklaşılırken, Türkiye’de, dünyada da olduğu gibi gündem Suriye’deki gelişmeler oldu. Baas rejiminin yıkılarak Beşar Esad’ın Rusya’ya kaçması, Türkiye’deki milyonlarca Suriyeliyi sevince boğdu. Suriyeliler sokaklara çıkarak sevinç gösterileri yaptı.
Suriyelilerin ülkelerine dönüp dönmeyeceği merak konusu olurken, bu konudaki açıklamalar gündem oluşturmaya devam etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "13 yıldır her türlü zulme maruz kalan Suriyelilere yeni dramlar yaşatmaya kimsenin hakkı yoktur. Türkiye ve Türk milleti dün olduğu gibi bugün de yarın da yanınızdadır. Zaferiniz hayırlı, mübarek olsun" açıklamasını yaptı.
Terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan'a ziyaret
Yılın son günlerinde, Bahçeli'nin çağrılarından 1 ay sonra DEM Partili milletvekilleri Sırrı Süreyya Önder ile Pervin Buldan’ın İmralı’ya PKK lideri Abdullah Öcalan’a yaptığı ziyaret Kürt sorunuyla ilgili tartışmaları alevlendirdi. Önder ve Buldan’ın ziyaretinin ardından DEM Parti Abdullah Öcalan’ın toplam 7 maddeden oluşan mesajlarını paylaştı. Öcalan, "Sayın Bahçeli ve Sayın Erdoğan’ın güç verdiği yeni paradigmaya, ben de pozitif anlamda gerekli katkıyı sunacak ehil ve kararlılığa sahibim. Gereken pozitif adımı atmaya ve çağrıyı yapmaya hazırım" mesajı gündem oluşturdu.
Asgari ücretin yol açtığı hayal kırıklığı
Öte yandan, 24 Aralık’ta akşam saatlerinde alelacele yapılan toplantının ardından 2025 yılında geçerli olacak asgari ücretin yüzde 30 zamla 22 bin 104 lira olarak açıklanması hayal kırıklığına yol açtı.
Türk-İş bir daha komisyonda yer almayacağını duyururken, siyasilerden de peş peşe tepki açıklamaları geldi. Partinin yetkili kurullarını toplayarak bir dizi eylem kararı alan CHP, 28 Aralık Cumartesi günü miting düzenledi. CHP’li vekiller TBMM Genel Kurulu’nun 25 Aralık Çarşamba günü yapılan birleşimine katılmadı.
