SAMSUN (AA) - Samsun Atakum Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri Yaşar Yiğit Toraman, Kerem Bekdemir ve Hevin Emek Avcı, geliştirdikleri "Otonom Ortam Sterilizasyon Sistemi" ile hastane, laboratuvar ve ev gibi yaşam alanlarının yüksek verimle temizlenmesi ve dezenfeksiyonunu sağladı.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mehmet Yalçın Taşmektepligil Spor Salonu'nda gerçekleşen TÜBİTAK 56. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Bölge Yarışması'nda, UVC ışını ve ozon gazının kullanıldığı sterilizasyon kabini projesi biyoloji alanında birinci olarak destek almaya hak kazandı.
Projeyi geliştiren öğrencilerden Yaşar Yiğit Toraman, AA muhabirine, yakın zamanda Kovid-19 ile sayısız küresel patojen hastalıklar yaşandığını, bu nedenle bu projeyi hayata geçirmek istediklerini söyledi.
Bu süreçte yetersiz dezenfeksiyon ile sterilizasyonun büyük kayıplara neden olduğunu ifade eden Toraman, "Bazı ülkelerde hastaneler yapıldı ve geri yıkıldı. Biz de bunu görerek daha mutlak ve güçlü bir sterilizasyon sistemi geliştirmek için yola çıktık ve bu otonom sistemi tasarladık." dedi.
"Sistem insanları algılıyor ve oda boşken çalışıyor"
Yaşar Yiğit Toraman, proje üzerinde geçen yaz tatili döneminden bu yana çalıştığını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Projemiz kapalı oda ortamlarını temassız ve kısa sürede UVC ışını ve ozon gazının kalıntı bırakmayan güçlü doğal antibakteriyel etkilerini kullanarak sterilize edecek otonom bir sistemdir. Otonom sistem hem dezenfektanların kontrollerini hem de bireysel algılama sistemi barındırmaktadır. Bu dezenfektanların doğrudan insan cildine etki ettiğinde büyük zararları vardır. İnsanları korumak için sistem insanları algılıyor ve oda boşken çalışıyor. Yaptığımız veri taramaları ve deneylerden yola çıkarak geliştirdik. İlk önce ortama 10 dakika boyunca UVC ışını verilirken ardından ozon jeneratörünün gücüne ve odanın büyüklüğüne bağlı olarak 20-30 dakika arasında gaz salınımı yapılmaktadır. Son olarak da ortama yeniden 5 dakika UVC verilerek ozon gazının oksijene hızlı dönüşümünü sağlayarak ortamı doğal bir şekilde havalandırmaktadır."
Toraman, sistemin tüm yaşam alanlarında bunun yanı sıra hastane, ameliyathane, MR ve tomografi ile laboratuvar gibi hassas yerlerde öncelikli olarak kullanılabileceğini belirtti.
Temizlenecek oda veya ortam boşaltıldığında sistemin devreye girdiğini dile getiren Toraman, ortamda insan veya canlı olup olmadığını belirleyen sistemde önceden öğretilen bir görüntü işleme modeli kullanıldığını, bunun da hareket algılama sensörleri ile desteklendiğini ifade ederek, "Yazılı kullandığımız hazır model aracılığıyla tamamen biz yaptık. Sistemin çalışma prensibini de bir web sitesi aracılığıyla yaptığımız animasyonla da anlattık. Patent başvurusu için çalışmalara başladık." diye konuştu.
Atakum Bilim ve Sanat Merkezi Biyoloji Öğretmeni ve proje danışmanı Faruk Tolga Şengüllendi ise projenin temizlik için kullanılan kimyasal ürünlerin ve buna bağlı hastalıkların arttığı dönemde önem kazandığını vurguladı.
Bu kimyasallardan uzaklaşılması gerektiğini ifade eden Şengüllendi, "Dokunmadan otonom, hiçbir kimyasala ihtiyaç duymaksızın gerçekleşen bir sterilizasyon sistemi yapılması söz konusu." diye konuştu.
Muhabir: Fatih Mehmet Kürkçü
