Ukrayna ordusunun Rusya'nın yönetimindeki Kursk bölgesine düzenlediği sınır ötesi karşı saldırısında, Moskova ve Kiev hükümetleri, Zaporijya Nükleer Güç Santrali'nde (NGS) çıkan yangınla ilgili birbirini suçladı. Kursk bölgesi, enerji üretimi konusunda açısından neden önemli?
Zaporjiya Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) çıkan yangın, Ukrayna birliklerinin Rusya'nın 30 km içine kadar ilerlemesinin ardından çıktı. Moskova ve Kiev hükümetleri, Rusya yönetimindeki Zaporijya Nükleer Güç Santrali'nde çıkan yangınla ilgili birbirini suçladı. Rusya, Ukrayna bombardımanı sonucunda yangının çıktığını ileri sürerken, Ukrayna, Rus güçlerinin "soğutma kulelerindeki çok sayıda otomobil lastiğini" ateşe verdiğini iddia etti. Her iki taraf da yüksek radyasyon belirtisi olmadığını bildirdi.
UAEA: "Nükleer güvenlik açısından hiçbir etki yok"
BM'nin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) nükleer gözlemcisi, altı reaktörü bulunan tesis uzmanlarının birden fazla olan patlamalardan sonra, Ukrayna'nın kuzey bölgesinden gelen ''güçlü ve koyu'' dumanlar gördüğünü, ancak nükleer güvenlik açısından ''hiçbir etki bildirilmediğini'' açıkladı.
Rus devlet haber ajansları, ülkenin nükleer enerji şirketi Rosatom'un, ana yangının pazar günü gece yarısından kısa bir süre önce söndürüldüğünü söylediğini aktardı.
Santralde çıkan yangında, soğutma kulelerinden biri zarar gördü
Ukrayna'nın nükleer enerji şirketi Energoatom ise sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, soğutma kulelerinden birinin ve diğer ekipmanların hasar gördüğünü söyledi. Rus haber ajansları da bir soğutma kulesinin zarar gördüğünü fakat bunun "çalışmayan" bir kule olduğunu bildirdi.
Öte yandan, santralin altı nükleer reaktörünün, şu anda soğuk kapatma durumunda olduğu kaydedildi.
Yangına ilişkin Ukrayna ve Rusya birbirini suçladı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, herhangi bir radyasyon artışı veya nükleer sızıntı tehlikesi tespit edilmediğini söylerken, Rusya'nın yangını, Kiev'e "şantaj yapmak" amacıyla kasıtlı olarak çıkardığını ileri sürdü. Aynı zamanda, Rus güçlerinin "soğutma kulelerinde otomobil lastiklerini yakarak" yangını çıkardığı da söylendi.
Kremlin tarafından Zaporizhia valisi olarak atanan Yevgeny Balitsky, pazar günü yaptığı açıklamada, santralin soğutma kulelerinde yangın çıktığını söyledi.
Ukrayna'nın silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) bombardımanı soncunda yangının çıktığını iddia Balitsky, santral çevresinde radyasyon artışı olmadığını da sözlerine ekleyerek "sükunet" çağrısı yaptı.
Ukrayna, neyi hedefliyor?
Rusya yönetimindeki Kursk bölgesi, Ukrayna’nın 6 Ağustos Salı günü, sınır ötesi karşı saldırısı başlatması ve bölgede 30 km ilerlemesi, mevcut stratejilerin, olası müzakerelerin ve bunların sonuçlarının yeniden değerlendirilmesine ilişkin tartışmaları da beraberinde getirdi.
Bir Azeri internet haber sitesinde yer alan değerlendirme yazısında, Ukrayna'nın bu hamlesiyle, gelecekteki müzakereler için daha avantajlı konumda olmayı ve daha elverişli koşullar yaratmayı amaçladığı belirtildi. Rusya’nın Donetsk bölgesindeki ilerleyişini sürdürmesi, Ukrayna’nın kendisini dezavantajlı bir konumda bulduğu kaydedilen yazıda, Ukrayna'nın müzakere sürecine daha güçlü bir pozisyonda girebilmesi için önemli bir kaldıraca ihtiyacı olduğu ve Kursk bölgesindeki ilerleyişi, avantajlı konuma geçmesi için Ukrayna’ya fırsat yaratabileceği ifade edildi.
Değerlendirme yazısında, Ukrayna, bu saldırıyı, kısa süreli baskınların ardından geri çekilmeyle sınırlamak yerine bu bölgelerde bir dayanak noktası oluşturmaya, mühendislik ekipmanı getirmeye ve varlığını güçlendirmeye çalışacağı kaydedilirken, Ukrayna'nın bu bölgeleri, özellikle gelecekteki olası müzakereler için Rusya üzerinde baskı kurmak amacıyla stratejik öneme sahip bölgeler olarak gördüğüne yönelik ifadeler kullanıldı.
Kursk bölgesi, enerji üretimi konusunda stratejik olarak önemli
Ukrayna’nın kilit hedeflerinden birinin, Avrupa'ya giden büyük bir doğalgaz boru hattının geçtiği Kursk bölgesindeki Sudzha Gaz Ölçüm İstasyonu (GMS) olduğu belirtilen yazıda, bu boru hattının güney güzergâhının Rusya kontrolündeki Sakharovka bölgesinde, bir kısmının Doğu Avrupa'daki de facto devleti olan Luhansk Halk Cumhuriyeti (LPR) topraklarından geçtiği için şu anda kapalı durumda olduğu belirtildi.
Ukrayna, daha önce "bu bölgenin kontrolünü yeniden ele geçirene kadar" boru hattının kullanılmayacağını açıklamıştı.
Öte yandan, Gazprom’un üç yıldır Sakharovka üzerinden gaz geçişi için başvuruda bulunduğu ancak Ukrayna’nın bu talepleri reddettiği bildirilmişti.
Ancak yazıda, Sudzha'nın ele geçirilmesinin sadece gaz transitini durdurma amacı taşımadığı, Ukrayna’nın, Sakharovka'da yaptığı gibi vanayı kapatarak geçişi her an durdurabileceği iddia edildi.
Ancak bu senaryoda Rusya’nın Sudzha'daki ekipmanı hızlı bir şekilde onarabileceği ve bu durum uzun vadede gaz transitini ciddi bir şekilde etkilemeyeceği kaydedildi. Buna göre, Ukrayna’nın amacının, Kursk bölgesindeki hem Nükleer Güç Santralleri hem de Gaz Ölçüm İstasyonlarını ele geçirerek Rusya ile olası müzakerelerde elini güçlendirmek olduğu iddia edildi.
Ukrayna’nın Kursk’ta ilerlemesi, Rusya için ne ifade ediyor?
Öte yandan, yazıda, Rusya için ise, Ukrayna üzerinden transit geçişin durması, diğer pazarlara yönlendirilemeyen önemli miktarda gazın (15 milyar metreküp) kaybedilmesi anlamına geleceği ve bunun da üretimin azaltılmasına neden olacağı öne sürüldü. Bunun sonucunda, Rusya'nın vergi ve ihracat vergilerinden elde ettiği bütçe gelirlerinin azalacağı belirtildi.
Yazıda, "stratejik varlıkları ele geçirmeyi ve kontrol etmeyi amaçlayan her türlü eylemin, bölgedeki uzun vadeli ekonomik ve siyasi stratejileri etkileyebileceği ve çatışmanın, tüm taraflar için daha da önemli hale geleceği" kaydedildi.