Yetiştiği Horasan'dan 13. yüzyılda ayrılarak geldiği Anadolu'nun toplumsal ve kültürel yapısını derinden etkileyen hünkar Hacı Bektaş Veli, insanlığa miras bıraktığı sözleri ve eserleri ile önemli bir figür olmayı sürdürüyor.
Anadolu'nun Türkleşmesi ve Anadolu topraklarında İslamiyet'in yaygın inanç biçimi olmasına zemin sunan erenlerden Hacı Bektaş Veli'nin izleri, aradan geçen 7 asra rağmen tazeliğini koruyor.
Horasan'ın Nişabur şehrinde dünyaya gelen, Türkistan pirlerinden Lokman Parende'den ilk eğitimini alıp Hoca Ahmed Yesevi'nin izini takip eden Hacı Bektaş Veli, kendine bağlı "Bektaşlu" adını taşıyan oymakla göç ettiği günümüzdeki adı Hacıbektaş olan Sulucakarahöyük'te, bilim ve öğreti merkezi kurdu.
Mevlana, Hacı Bayram Veli gibi diğer Horasan erenleri ile sorumluluğunu yüklendiği manevi emaneti Türklere ebedi yurt olan Anadolu topraklarına taşıyan Hacı Bektaş Veli, kurduğu bu külliyede insanın özüne öncelik veren düşünce ve öğretilerini Anadolu'dan Balkanlar'a kuşaktan kuşağa aktarılacak nitelikte miras bıraktı.
Selçuklu döneminde, farklı dine mensup insanların barış ve birlik içinde yaşamalarını sağlayan Hacı Bektaş Veli'nin birçok alim yetiştirdiği külliye, 1964 yılından beri müze olarak faaliyet sürdürüyor.
Hakkındaki bilgilerin, Elvan Çelebi ve Ahmet Eflaki'nin eserleri ile hünkarın kendisine ait Velayetname'sine dayanan Alevi-Bektaşilerin piri Hacı Bektaş Veli'nin, birçok kaynakta 1209 tarihinde dünyaya geldiği, 1271 yılında Hakk'a yürüdüğü bilgisi yer alıyor.
Sözleri topluma rehber oluyor
Nesilden nesle aktarılarak günümüze ulaşan ve yüzyıllardır olduğu gibi bugün de toplum hayatına ışık tutan Hacı Bektaş Veli, "Sen seni bilirsen yüzün Hüda'dır, sen seni bilmezsen Hakk senden cüdadır (uzaktır)", "Bir olalım, iri olalım, diri olalım.", "Eline, diline, beline sahip ol.", "İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.", "Nebiler, veliler insanlığa Allah'ın bir hediyesidir", "Kendine ağır geleni başkasına yapma", "Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et" sözleriyle rehberlik yapmaya devam ediyor.
Hacı Bektaş Veli, eserlerini insanlığa miras bıraktı
İnsanın ruhuna ve kalbine öğretilerini nakşeden Hacı Bektaş Veli, geride çeşitli yazılı eserler de bıraktı.
"Besmele Şerhi", "Fatiha Suresi Tefsiri", "Makala", "Kitabü'l-Feva'id", "Hacı Bektaş'ın Nasihatleri", "Makalat-ı Gaybiyye" ve "Kelimat-ı Ayniyye" başlıca eserlerdir.
NEVÜ'de Alevi-Bektaşilik alanında uzmanlar yetiştiriliyor
Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesinde vefat ettikten sonra buradaki türbesine defnedilen Hacı Bektaş Veli'nin isminin, yaşamını sürdüğü bölgede kalıcı hale getirilmesi amacıyla 7 Ekim 2013 tarihinde Nevşehir Üniversitesinin adı Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) olarak değiştirildi.
NEVÜ bünyesinde, 2014'te kurulan Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Enstitüsü'de, Alevi-Bektaşi inancının tarihsel, düşünsel ve inançsal profilini bilimsel açıdan ortaya koymak, sözlü ve yazılı kaynakların sağlıklı biçimde envanterinin yapılarak arşivlenmesini ve gelecek kuşaklara aktarımını sağlamak amacıyla çalışma yürütülüyor.
Enstitünün Müdür Yardımcısı, Doktor Öğretim Üyesi Erdem Akın, AA muhabirine, eğitim, öğretimin yanı sıra sosyal sorumluluk projeleri ile öğrencilerin bu alanda kuşaklar arası aktarımın sağlam temellere oturmasını sağlamayı hedeflediklerini belirtti.
Enstitünün Alevi ve Bektaşilik konusunda araştırma literatürüne de katkı sunduğunu ifade eden Akın, şunları söyledi:
"Hünkar'ın kutlu adını taşıyan Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Hacı Bektaş Veli'nin kültürel mirasının zenginliğini araştırarak halka ulaştırmayı misyon edinmiştir.
Türkiye'nin ilk Alevilik-Bektaşilik araştırmaları enstitü, kültürel miras misyonu ve vizyonu çerçevesinde Alevi-Bektaşi Kültürü ve Alevi-Bektaşi İlmi Kaynakları Ana Bilim Dalı, yüksek lisans ve doktora seviyesinde eğitim-öğretim faaliyetlerimize devam etmekte ve Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları alanına uzman yetiştirmekteyiz. Alevi-Bektaşilik alanında nitelikli insan kaynağını yetiştirmeyi amaçlıyoruz. Ayrıca geçen yıl yayın hayatına başlayan uluslararası indekslerde taranan SÜREK Alevilik-Bektaşilik ve Kültür Araştırmaları Dergimizle nitelikli bilimsel yayınları okuyucularımızla buluşturmaktayız."
Muhabir: Behçet Alkan