İSTANBUL (AA) - Ernst&Young (EY), sağlık ve yaşam bilimleri sektörünün 2024'teki durumunu ve 2025 öngörülerini paylaştığı raporunu yayımladı.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, yaşam bilimlerine yönelik küresel birleşme ve satın alma (M&A) yatırımlarını inceleyen rapor, 2023'te 222 milyar dolar seviyesinde olan M&A yatırımlarının 2024'te yüzde 41 düşüşle 130 milyar dolara gerilediğini ortaya koydu. Bu dönemde, daha küçük hacimli işlemler gerçekleştirildi.
Rapora göre, bir önceki yıla kıyasla işlem değeri düşerken, işlem hacmi sabit kaldı. Biyofarma alanındaki işlemler ise yüzde 17 arttı. Ancak, şirketlerin daha düşük fiyatlı ve daha erken aşamada olan fırsatlara odaklanmasıyla ortalama işlem büyüklüğünün düştüğü görüldü.
Biyofarmasötik alandaki anlaşmaların çoğunluğunu, tamamlanmamış ve henüz erken araştırma aşamasındaki (Faz III öncesi) şirket ve varlıklar oluşturdu. Federal Ticaret Komisyonu'nun (FTC) düzenlemeleri ve ABD'de "Enflasyon Azaltma Yasası" (IRA) kapsamındaki uygulamalar da 2024'te M&A faaliyetlerinin yavaşlamasında etkili oldu.
- Yapay zekanın sektördeki önemi artıyor
Yaşam bilimleri ve yapay zeka (AI) alanlarındaki işbirliklerinin artmasıyla, teknolojinin yaşam bilimleri şirketlerine sunduğu fırsatlar da önem kazanıyor. Rapora göre, son beş yılda 330'dan fazla işlem gerçekleştirilirken, 55 milyar dolardan fazla potansiyel işlem değeri elde edildi.
Ağustos 2024'te gerçekleşen 712 milyon dolarlık satın alma, yaşam bilimleri alanındaki en büyük yapay zeka satın alma işlemi olarak kaydedildi. Raporda, önde gelen yaşam bilimleri şirketlerinin yapay zeka ortaklıkları kurduğu belirtildi.
Yapay zeka, şirketlerin operasyonlarından ticari stratejilerine kadar tüm iş süreçlerinde kazanımlar sağlarken, sektörde yapay zeka teknolojisini adapte etme sürecinde karşılaşılan başlıca zorluklar, doğru veri stratejisini belirlemek, yapay zekayı uçtan uca kullanmayı öğrenmek ve şirket genelinde eğitim ile entegrasyon stratejileri oluşturmak olarak sıralandı.
- Sektör, 1,3 trilyon dolarlık işlem yapabilecek durumda
Rapora göre, yaşam bilimleri sektöründe büyük çaplı anlaşmalar için fırsatlar bulunuyor. Sektörün, 1,3 trilyon dolarlık işlem yapabileceği hesaplanıyor, ancak sektördeki büyük firmaların hakimiyeti nedeniyle, yatırımların eşit dağıtılmadığı ifade ediliyor.
Ayrıca, patent sürelerinin sona ermesi nedeniyle 2028'e kadar 300 milyar dolar gelirin kaybı ve 2030'a kadar 240 milyar dolar büyüme açığının ortaya çıkması sonucunda sektör gelir elde etmeye dair zorluklarla da karşı karşıya kalıyor.
Patent sürelerinin sona ermesiyle 2028'e kadar 300 milyar dolar gelirin kaybı ve 2030'a kadar 240 milyar dolarlık büyüme açığı bekleniyor. ABD'deki yeni yönetimin, kurumlar vergisi indirimi, IRA'da ilaç fiyatlandırma kurallarında revizyon ve FTC'nin müdahaleci yaklaşımının azaltılması gibi kararlarının sektöre önemli destekler sağlayabileceği öngörülüyor.
- "Gelecek 5 yıl içinde büyük ilaç şirketlerinin gelirlerinin üçte ikisi M&A işlemlerinden gelecek"
Açıklamada görüşlerine yer verilen EY Türkiye Şirket Ortağı, Sağlık ve Yaşam Bilimleri Sektör Lideri Ahmet Sağlı, geçen yılın büyük ilaç şirketleri için bir geçiş dönemi olduğunu belirtti.
Sağlı, geçen yıl biyofarmasötik şirketlerin bir önceki yıla göre daha fazla işlem gerçekleştirmesinin, birleşme ve satın alma iştahının güçlü kalmasına neden olduğunu kaydederek, "Şirketlerin, yatırım yapmak için nispeten daha küçük hacimli ancak olgun ve hızlı büyüyebilecek şirket ve varlıklara odaklandığını, ayrıca teknoloji ve yapay zekaya yönelik yatırımlara önem verdiğini görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Stratejik bakış açısının bu yıl da devam edeceğinin tahmin edildiğine işaret eden Sağlı, şunları kaydetti:
"Bununla birlikte, önümüzdeki yıl için de birleşme ve satın alma işlemlerinin hareketli ve iyimser bir ortamın olacağı öngörülüyor. Ayrıca, önümüzdeki beş yıl içinde büyük ilaç şirketlerinin gelirlerinin neredeyse üçte ikisinin birleşme ve satın alma işlemlerinden gelmesi ve bu işlemlerin yaşam bilimleri sektörünün stratejik olarak merkezinde kalmaya devam etmesini bekliyoruz."