TALHA KOCA - Erzurum'da yüksek irtifada antrenmanın faydasını bilim insanları fare deneyiyle de ortaya koydu.
Bilim insanları yaptıkları teorik ve deneysel çalışmalarla yüksek irtifada yapılan antrenman ve hazırlıkların etkilerini araştırdı.
Beden eğitimi öğretmeni Dr. Yasin Sepil, doktora tezi kapsamında farklı yükseltilerde yaklaşık 3,5 yıl teorik çalışma yaptı.
Araştırmasını daha sonra 21 hafta da fareler üzerinde sürdüren Sepil'e projenin Koordinatörü, Atatürk Üniversitesi Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu ile 5 profesör, 5 doçent, 5 doktor ve 5 araştırma görevlisi destek verdi.
Dr. Sepil, yürüttüğü çalışmalarda etik izinlerini aldıktan sonra Erzurum, Trabzon ve Erzincan'da fareleri hem egzersiz ve diyetlerden geçirdi hem de yüzme, koşma ve dayanıklılık testine tabi tuttu.
Yapılan deneyler sonucu farelerin rakımlara göre verdiği tepkimeler ve sonuçları ortaya çıkarıldı.
Çalışmanın sonucunda, yüksek irtifada antrenmanın hangi rakımda, ne kadar sürede olması gerektiği tespit edildi ve faydalı etkilerin ne kadar süre devam ettiği belirlendi.
Araştırmanın Koordinatörü Prof. Dr. Hacımüftüoğlu, AA muhabirine, araştırmanın Trabzon'da deniz seviyesinde, Erzincan'da ortalama yükseklikte ve Erzurum'da yüksek irtifada yapıldığını söyledi.
Palandöken Dağı eteklerindeki Yüksek İrtifa Kamp Merkezi'nin konumunun iyi olduğunu belirten Hacımüftüoğlu, 'Erzurum'daki yüksek irtifa merkezinden birçok takım faydalı etki görüyor fakat bilimsel olarak ne ölçüde, nasıl bir etki olduğu ve bu etkilerin ne zaman başladığıyla ilgili herhangi bir veri yok, bu verilere katkı sağlamak amacıyla bu çalışmayı başlattık.' dedi.
- 'Erzurum'un avantajı 2 bin-2 bin 500 metre yükseklikte olması'
Yüksek irtifa ile ilgili birçok çalışma yapıldığını ifade eden Hacımüftüoğlu, şöyle konuştu:
'Bu alanda Erzurum'da yapılan ilk çalışma, devam edeceğini düşünüyorum. Bu çalışmada farklı olarak 2 farklı diyet, 4 farklı antrenman ve 3 farklı irtifanın aynı anda bir çalışma içerisinde değerlendirilmesi söz konusu. Bunlar bilimsel anlamda bazı avantajlar sağlamakta, verileri itibarıyla önem arz etmektedir. Erzurum'un avantajı 2 bin-2 bin 500 metre yükseklikte olması. Yüksek irtifanın faydalı etkileri 1500 metreden başlıyor, 2 bin 500 metrede zirveye çıkıyor. 3 bin metrenin üstüne çok fazla girilmemesi gerektiğiyle ilgili bazı uyarılar var. İrtifa ile ilgili antrenman mekanlarına bakıldığı zaman bunların hepsinin 2 bin-2 bin 500 metrede olması Erzurum'u üstün kılmaktadır. İrtifanın avantajlarının tamamından yararlanılıyor, avantajın zirvesi ama zararlı herhangi bir etkinin olmadığını söyleyebiliriz.'
Erzurum'daki irtifa merkezinde kampa giren sporcuların ilk haftadan olumlu etkileri gördüğüne değinen Hacımüftüoğlu, şu bilgileri verdi:
'Tez çalışmasının sonucunda önemli sonuçlara ulaştık. Gelen takımların ilk haftadan itibaren atletik performanslarının artacağını söyleyebiliriz, bu faydalı belirtiler başlıyor, 15. günde zirveye çıkıyor. Spor takımı eğer Erzurum'da 2 hafta kalırsa yüksek irtifanın faydalı etkilerinden maksimum şekilde yararlanır. Sonrasında tekrar deniz seviyesine dönerse faydalı etkiler ne kadar sürecek bununla ilgili de bilgi yoktu. Bizim çalışmalarımız bunun deniz seviyesinde 10'uncu haftaya kadar azalarak sürdüğünü göstermektedir ama deniz seviyesi değil de 2 bin metreden 1000 metreye inerseniz bu faydalı etkilerin 8 hafta sürdüğünü göstermiş olduk.'
Ortaya çıkarttıkları sonuçları, Türkiye Futbol Federasyonu ile de paylaşarak bu verilerin diğer takımlara da dağıtılmasını isteyeceklerini anlatan Hacımüftüoğlu, 'Şampiyonlar Ligi'nde oynayan takımlarla bu faydalı sonuçları paylaşarak Erzurum'a bu takımların ilgisinin artmasını hedefliyoruz. Bilimsel olarak önemli ve en avantajlı yer olduğunu söylüyoruz.' dedi.
- 'Amacımız, yüksek irtifa kamp merkezine yurt içi ve yurt dışındaki sporcuları çekebilmek'
Bu araştırmayı doktora tezine konu alan Dr. Yasin Sepil de multidisiplinler arası bir çalışma yaptıklarını söyledi.
Çalışmalarında fareleri yüzdürdüğünü, koşturduğunu ve dayanıklılık testine tabi tuttuğunu anlatan Sepil, şunları kaydetti:
'Asıl amacımız, yüksek irtifa kamp merkezine yurt içi ve yurt dışındaki sporcuları çekebilmek. Buraya gelen takımlar mutlaka kamp sürecini sağlıklı atlatabilmeleri için ön sağlık testinden geçmelidir. En önemlisi uyum döneminin sağlıklı atlatabilmeleri için bizim çalışmamızdaki periyodik sisteme mutlaka göz atıp bilgilenmeleri lazım. Kamp sürecinde programları var ama yükselti farkı etkili olacaktır. Çalışmamızı planlı şekilde yayına dönüştürdükten sonra yurt içi ve dışındaki spor kulüplerine göndereceğiz. Türkiye'yi ön plana çıkarmak daha sonra Erzurum'daki yüksek irtifa kamp merkezini bilimsel açıdan ispatlayıp buraya gelmelerini sağlamayı amaçlıyoruz. Deney hayvanlarını koşturmak, yüzdürmek, dayanıklılık antrenmanı yaptırmak çok zor, bu çalışmamıza farklı bir boyut getirdi. Özellikle yabancı ülkelere giden Süper Lig takımlarını buradaki kamp merkezinde 15 günlük kampa davet ediyorum çünkü bilim ışığında ciddi sonuçlarımız var.'